Müxtəlif diapazonlu elektromaqnit
dalğaları dalğa uzunluğundan asılı olaraq onların alınması, qeyd olunması, ətraf
mühitin elementləri ilə qarşılıqlı əlaqə xüsusiyyətləri müxtəlif olur.
Elektromaqnit dalğaları çox uzun dalğalardan başlayaraq infraqırmızı dalğalara kimi
şüalanma və udulma xüsusiyyətləri klassik
elektrodinamika qanunları əsasında
izah olunur. Daha qısa dalğalarda isə, xüsusən də rentgen və qamma şüaları
diapazonunda gedən proseslər kvant elektrodinamikası əsasında izah olunur. Bu
dalğaların hər biri dalğa uzunluğundan asılı olaraq vahid elektromaqnit dalğa
şkalasında müəyyən yer tutur.
1.
Radiodalğalar
– dalğa uzunluğu 3000m-dən - 0.1 m-ə qədər
olan elektromaqnit dalğalarıdır. Bu dalğaları 4 növə ayırmaq olar:
a)
Uzun dalğalar –
dalğa uzunluğu 30000m - 3000m arasında olan radiodalğalar
b)
Orta dalğalar –
dalğa uzunluğu 3000m-lə – 200m arasındar olan radiodalğalar
c)
Qısa dalğalar –
dalğa uzunluğu 200m-lə - 10m arasında olan radiodalğalar
d)
Ultraqısa dalğalar
– dalğa uzunluğu 10m-dən – 0.1mm-dək olan radiodalğalar
2.
İnfraqırmızı
şüalanma – dalğa uzunluğu 10-4
m ilə - 10-6 m arasında olan elektromaqnit dalğaları. Bu
dalğalara ən güclü şüalandırıcı olan ulduzlar və Günəşin şüalarıdır. Məişətdə
işlətdiyimiz qızdırıcı peçlər, işiqlandırıcı lampalar, hətta insan da
infraqırmızı şüaların mənbəyidir.
3.
Görünən
işıq – dalğa uzunluğu 0.76x10-6 m-dən 0.4x10-6 m arasında olan elektromaqnit dalğalarıdır. Bu
dalğalar insan gözünün normal qəbul edə biləcəyi şüalardır.
4.
Ultrabənövşəyi
şüalanma – dalğa uzunluğu 10-7
m ilə 10-9 m arasındakı elektromaqnit dalğalarıdır. Bu
şüaların bizə yaxın ən güclü mənbəyi Günəşdir.
5.
Rentgen
şüalanması – dalğa uzunluğu 10-10 m-dən 10-12 m dalğa uzunluğuna malik elektromaqnit
dalğalarıdır. Bu şüalar borularda sürətli elektronların metallara dəyərək
tormozlanması zamanı yaranır.
6.
Qamma
şüalanma – dalğa uzunluğu 10-12 m-lə 10-14 m arasındakı elektromaqnit dalğalarıdır. Bü
şüalar atom nüvələrinin çevrilməsindən əmələ gəlir. Tibbdə ən çox rentgen və
qamma şüalanması diaqnostika və müalicədə istifadə olunur.
Комментариев нет:
Отправить комментарий