понедельник, 15 февраля 2016 г.

Elektromaqnit dalğaları şkalası.

       Müxtəlif diapazonlu elektromaqnit dalğaları dalğa uzunluğundan asılı olaraq onların alınması, qeyd olunması, ətraf mühitin elementləri ilə qarşılıqlı əlaqə xüsusiyyətləri müxtəlif olur. Elektromaqnit dalğaları çox uzun dalğalardan başlayaraq infraqırmızı dalğalara    kimi şüalanma və udulma xüsusiyyətləri  klassik         elektrodinamika qanunları əsasında izah olunur. Daha qısa dalğalarda isə, xüsusən də rentgen və qamma şüaları diapazonunda gedən proseslər kvant elektrodinamikası əsasında izah olunur. Bu dalğaların hər biri dalğa uzunluğundan asılı olaraq vahid elektromaqnit dalğa şkalasında müəyyən yer tutur.      
1.   Radiodalğalar – dalğa uzunluğu 3000m-dən  - 0.1 m-ə qədər olan elektromaqnit dalğalarıdır. Bu dalğaları 4 növə ayırmaq olar:
a)   Uzun dalğalar – dalğa uzunluğu 30000m - 3000m arasında olan radiodalğalar
b)   Orta dalğalar – dalğa uzunluğu 3000m-lə – 200m arasındar olan radiodalğalar
c)   Qısa dalğalar – dalğa uzunluğu 200m-lə - 10m arasında olan radiodalğalar
d)   Ultraqısa dalğalar – dalğa uzunluğu 10m-dən – 0.1mm-dək olan radiodalğalar
2.   İnfraqırmızı şüalanma – dalğa uzunluğu 10-4 m ilə - 10-6 m arasında olan elektromaqnit dalğaları. Bu dalğalara ən güclü şüalandırıcı olan ulduzlar və Günəşin şüalarıdır. Məişətdə işlətdiyimiz qızdırıcı peçlər, işiqlandırıcı lampalar, hətta insan da infraqırmızı şüaların mənbəyidir.
3.   Görünən işıq – dalğa uzunluğu 0.76x10-6 m-dən 0.4x10-6 m arasında olan elektromaqnit dalğalarıdır. Bu dalğalar insan gözünün normal qəbul edə biləcəyi şüalardır.
4.   Ultrabənövşəyi şüalanma – dalğa uzunluğu 10-7 m ilə 10-9 m arasındakı elektromaqnit dalğalarıdır. Bu şüaların bizə yaxın ən güclü mənbəyi Günəşdir.
5.   Rentgen şüalanması – dalğa uzunluğu 10-10 m-dən 10-12 m dalğa uzunluğuna malik elektromaqnit dalğalarıdır. Bu şüalar borularda sürətli elektronların metallara dəyərək tormozlanması zamanı yaranır.

6.   Qamma şüalanma – dalğa uzunluğu 10-12 m-lə 10-14 m arasındakı elektromaqnit dalğalarıdır. Bü şüalar atom nüvələrinin çevrilməsindən əmələ gəlir. Tibbdə ən çox rentgen və qamma şüalanması diaqnostika və müalicədə istifadə olunur.

Комментариев нет:

Отправить комментарий